Vanaf versie 1.900 van Sobek Utilities is het mogelijk om onderwaterdrainage te modelleren in een bestaande schematisatie in SOBEK RR. Deze functionaliteit kan worden aangeroepen via het menu Schematization – Adjust.
Het primaire doel van de onderwaterdrain is om gedurende de zomer water uit de sloot in de bodem te infiltreren en zo het uitzakken van het grondwaterpeil te voorkomen. Dit moet veenoxidatie in veenweidegebieden reduceren.
Bij het implementeren van onderwaterdrainage gaan we ervan uit dat op een (door de gebruiker op te geven) diepte t.o.v. winterstreefpeil een drainagebuis wordt ingegraven. Deze buis zorgt voor sterk verminderde weerstand bij het inzijgen van water vanuit de sloot naar de bodem. Omgekeerd zal de buis ook zorgen voor een snellere drainage van het perceel gedurende natte periodes.
SOBEK Utilities zal alle knopen van het type RR-Unpaved langslopen. Iedere knoop krijgt een nieuw en uniek drainageprofiel, gebaseerd op de oorspronkelijke profieldefinitie. Het winterstreefpeil zoekt het programma op in boundary conditions van de aangesloten RR-on-Flow-connections. Dit betekent dat (vooralsnog) deze functionaliteit alleen werkt bij modellen die sequentieel draaien (dus eerst RR en dan 1D Flow).
Alle oorspronkelijke drainagelagen die hoger liggen dan de nieuw ingegraven drain worden vervangen door één nieuwe laag met een weerstandswaarde die de gebruiker opgeeft.
Na uitvoeren van het programma schrijft SOBEK Utilities twee bestanden naar de gekozen resultatenmap:
- unpaved.3b
- unpaved.alf
Beide bestanden moeten achter de schermen naar de modelschematisatie worden gekopiëerd. Dit kan het beste gebeuren wanneer de gebruiker in de invoermodus van SOBEK op de kaart werkt. De bestanden kunnen dan eenvoudig naar de WORK-directory in het project worden gekopiëerd.
Omdat de drainagebuis een aanvoerende èn afvoerende functie heeft, worden zowel de inzijgingsweerstand (Horizontal inflow) als de drainageweerstand op de opgegeven waarde gezet.
Ter illustratie tonen wij onderstaand het effect van onderwaterdrainage op de waterbalans van eind 2013 voor polder De Tol (veenweidegebied, HDSR). Als gevolg van de toegenomen watervraag ligt ook het cumulatief verpompte volume orde van grootte 10% hoger dan in de situatie zonder drainage.
Als middel tegen het uitzakken van grondwaterstanden (en dus veenoxidatie) lijkt deze ingreep bijzonder effectief. Waar in de bestaande situatie (rood) de grondwaterstanden tot 50 cm uitzakken gedurende de zomers, blijft dat met onderwaterdrainage beperkt tot ca. 10 cm.
Doordat de drainage twee kanten op werkt, zien we dat de stijging van grondwaterstanden bij hevige neerslag ook kleiner wordt.